Chắn là một trò chơi bài truyền thống đậm chất văn hóa Việt Nam, đã tồn tại và được ưa chuộng trong suốt nhiều thế kỷ. Với sự kết hợp giữa chiến thuật, kỹ năng và sự tinh tế Chắn đã thu hút và gắn kết hàng triệu người chơi trên khắp đất nước. Vậy luật chơi Chắn như thế nào? cùng tìm hiểu với Game bài đổi thưởng sau đây nhé.
Contents
Giới thiệu về bài Chắn
Chắn là một trò chơi dân gian dựa trên trò chơi Tổ tôm, đã được đơn giản hóa và cải tiến. Bộ bài chắn gồm 100 lá bài và yêu cầu tối thiểu 2 người và tối đa 4 người để chơi. Các lá bài được phân thành các loại khác nhau, gồm nhị, tam, tứ, ngũ, lục, thất, bát, cửu và chi. Chi là phần số và không phân chất, trong khi các lá bài khác được chia thành ba chất: vạn, văn và sách. Mỗi chất có 4 lá bài giống nhau. Trước khi bắt đầu chơi, người chơi cần ghi nhớ mặt các lá bài trong bộ chắn.
Dù ban đầu có vẻ khó nhớ, nhưng người mới tập chơi chắn thường nhớ theo câu nói phổ biến như “vạn vuông”, “văn chéo”, “sách loằng ngoằng” để nhận biết các chất của các lá bài trong bộ chắn.
Luật chơi Chắn quy định cơ bản
Luật chơi Chắn cơ bản với phiên bản quen thuộc quy định như sau:
Thuật ngữ trong bài chắn
Dưới đây là một số thuật ngữ và định nghĩa quan trọng trong trò chơi Chắn, giúp người chơi hiểu rõ trước khi tìm hiểu về cách chơi của trò chơi thú vị này.
Chắn: Hai lá bài có cùng số và cùng chất.
Cạ: Hai lá bài có cùng số nhưng khác chất.
Què: Các lá bài lẻ không thuộc chắn hoặc cạ.
Chì: Mỗi người chơi trong bàn chơi chắn có một cửa, tương tự như trong trò chơi Phỏm – Tá lả. Cửa này được gọi là cửa chì, tức là cửa của bạn. Khi lá bài ở cửa này phù hợp với lá bài dưới chiếu, bạn có quyền ăn hoặc nhường cho cửa dưới.
Ăn: Nếu bạn có lá bài phù hợp với lá bài dưới chiếu để tạo thành chắn hoặc cạ, bạn có quyền ăn lá bài dưới chiếu. Cách ăn bài: Lấy lá bài dưới chiếu đặt trước mặt, sau đó lật lá bài trên tay của bạn đặt lên lá bài vừa ăn được.
Chíu: Nếu bạn có 3 lá bài giống nhau và dưới chiếu xuất hiện một lá bài giống hệt 3 lá đó, bạn được ưu tiên ăn lá bài này mà không cần quan tâm đến cửa nào nó thuộc về, bất kể ai đánh ra hoặc bốc từ nọc lên. Lưu ý, sau khi chíu mà chưa ù, bạn phải đánh lá bài khác vào cửa mà bạn đã ăn.
Trả cửa: Nếu bạn chíu lá bài ở cửa của người khác, bạn cần phải trả cửa bằng cách đánh một lá bài xuống để thế chỗ cho lá bài bạn vừa chíu. Sau đó, ván bài tiếp tục bình thường.
Ù: Đây là mục tiêu trong trò chơi. Ù được sử dụng khi người chơi có 19 quân bài hợp thành 10 bộ (chắn hoặc cạ), trong đó phải có ít nhất 6 chắn (1 chíu được tính tương đương với 2 chắn).
Ù đè: Trường hợp hai người chơi cùng chờ Ù một quân. Người được ưu tiên Ù là người chơi ngồi ở vị trí gần cửa bài được bốc lên nhất (đếm theo chiều kim đồng hồ).
Luật chơi Chắn chi tiết
Luật chơi Chắn quy định cách chơi cơ bản như sau:
Chia bài: Mỗi người chơi nhận được 19 quân bài và phần còn lại được gọi là Nọc.
Chọn nọc, bốc cái: Người chiến thắng ván trước đặt 5 lá bài thừa vào một phần bài bất kỳ để tạo thành Nọc. Sau đó, ngẫu nhiên rút một lá bài từ Nọc và lật ngửa nó vào một phần bài bất kỳ trong 4 phần còn lại. Phần bài này được gọi là bài cái và lá bài lật ngửa được gọi là Cái. Việc bốc cái nhằm xác định ai sẽ nhận được phần bài nào và người nào sẽ đánh bài đầu tiên trong ván chơi.
Ăn và không ăn: Nếu bạn muốn ăn một lá bài để tạo thành Chắn hoặc Cạ, bạn phải đặt lá bài của mình lên lá bài chắn hoặc cạ đó. Nếu bạn không ăn, bạn phải bốc một lá bài từ Nọc và nhường nó cho người chơi dưới nếu bạn vẫn không ăn lá bài đó.
Ù trong Luật chơi Chắn: Để xác định Ù, bạn cần có 19 quân bài hợp thành Chắn hoặc Cạ, không có bài lẻ và ít nhất 6 Chắn trong tổng số bài. Khi hạ bài, bạn cần tách riêng Chắn và Cạ và phải xướng ù đúng cách.
Cước sắc và xướng ù trong game bài Chắn
Cước sắc và xướng ù là hai khái niệm quan trọng trong trò chơi Chắn. Dưới đây là các định nghĩa cho hai thuật ngữ này:
Cước sắc trong Luật chơi Chắn
Trong trò chơi Chắn, cước sắc và xướng ù là những khái niệm quan trọng. Dưới đây là mô tả các cước trong game bài Chắn:
Xuông: Khi bạn ù mà bài không có điểm đặc biệt nào, tức không có cước, được gọi là ù xuông.
Thông: Nếu trong ván trước đó đã có người ù và xướng đúng, hoặc có người treo tranh, và ván sau bạn ù, thì được gọi là ù thông.
Chì: Nếu bạn ù với quân ở cửa chì (do bạn bốc hoặc người khác chíu rồi trả cửa, sau đó bạn chíu ù), thì gọi là ù chì.
Thiên ù: Nếu bạn là người được chia 20 quân và tròn bài, ù ngay từ đầu, thì được gọi là thiên ù.
Địa ù: Nếu bạn ù trước khi qua cửa chì, tức là ù khi vẫn chưa đến lượt bạn, thì được gọi là địa ù.
Ngoài ra, còn có các cước khác như:
Có chíu, 2 chíu,…: Nếu bạn đã chíu 2 lần trong ván đó và sau đó ù, thì được gọi là “2 chíu”.
Chíu ù: Khi bạn chíu ngay từ đầu và tròn bài, ù ngay lập tức, thì được gọi là chíu ù.
Có ăn bòn, 2 bòn,…: Khi bạn đã có sẵn chắn và tách ra 1 quân để ăn chắn, sau đó lại lấy quân đó để ăn chắn tiếp, thì gọi là ăn bòn.
Ù bòn: Khi bạn bốc được 1 quân để ăn bòn, nhưng lại tròn bài và ù ngay lập tức, thì được gọi là ù bòn (không tính vào số lượng bòn đã ăn).
Thiên khai: Khi bạn có 4 quân giống nhau trên tay, được gọi là thiên khai. Số lượng thiên khai có thể là 0, 1, 2, 3, 4 hoặc thậm chí 5 khi bạn ù.
Bạch thủ: Nếu bạn có thiên ù và đó là bạch thủ (tức 6 chắn, 4 cạ), hoặc có 5 chắn, 4 cạ, không có ba đầu (què 1 quân) và bổ sung quân ù để đủ 6 chắn, thì được gọi là bạch thủ.
Bạch thủ chi: Tương tự như bạch thủ, nhưng phải có quân ù là chi chi.
Thập thành: Khi bạn ù với tổng cộng 10 chắn trên tay, thì được gọi là thập thành.
Bạch định: Khi bạn ù toàn bộ là quân đen, thì được gọi là bạch định.
Tám đỏ: Khi bạn ù có đúng 8 quân đỏ, thì được gọi là tám đỏ.
Kính tứ chi: Khi bạn ù có đúng 4 quân chi là quân đỏ, thì được gọi là kính tứ chi.
Lèo: Khi trên tay bạn có cả cửu vạn, bát sách và chi chi, thì được gọi là lèo. Trong một ván có thể có tối đa 4 lèo.
Xướng ù
Các cước trong trò chơi Chắn được liên kết với số điểm và số Dịch tương ứng. Khi xướng ù đúng, số điểm tổng được tính dựa trên các cước đã xướng, và sau đó số điểm này được nhân với một số tiền cố định cho mỗi điểm, từ đó xác định số tiền mà người thua phải trả cho người ù.
Công thức tính điểm tổng như sau:
Nếu chỉ xướng một cước, điểm tổng bằng số điểm của cước đó.
Nếu xướng nhiều cước, điểm tổng bằng số điểm của cước có điểm cao nhất cộng với tổng số Dịch của các cước còn lại.
Nếu chơi với quy định gà, điểm tổng còn được cộng thêm với số gà nhân với số điểm cho mỗi gà. Thông thường, số điểm cho mỗi gà là 5 điểm.
Dưới đây là danh sách các cước được tính gà:
“Ù bòn bạch thủ” hoặc “ù bòn bạch thủ chi”.
Thập thành hoặc kính tứ chi (tính như 8 đỏ 2 lèo).
Bạch định (nếu chơi gà rộng) hoặc “bạch định tôm” (nếu chơi gà hẹp).
Tám đỏ (nếu chơi gà rộng) hoặc “tám đỏ lèo” (nếu chơi gà hẹp).
Bạch thủ chi (không phải ỗn cước này có gà).
“Chì bạch thủ” (2 gà hoặc 1 gà, tùy quy định của làng).
“Chì bạch thủ chi” được tính gà như “chì bạch thủ” và “bạch thủ chi”.
Kết luận
Luật chơi Chắn thú vị, yêu cầu sự chiến thuật và khéo léo trong việc đánh bài. Qua các quy tắc và cước sắc phức tạp, người chơi cần tìm cách xướng ù và tính toán điểm tổng một cách chính xác. Việc tính điểm và quyết định số tiền trong trò chơi cũng tạo thêm sự hấp dẫn và cạnh tranh. Hy vọng qua bài viết đã giúp các bạn hiểu hết về luật chơi chắn để tham gia hiệu quả.
Các bài đăng khác
- Thế nào là thắng trong Sicbo? Cách chơi chuẩn xác nhất
- Luật chơi 3 cây có gì khác biệt? Tìm hiểu ngay
- Luật chơi Rồng Hổ như thế nào? Hướng dẫn chi tiết
- Luật chơi Tứ Sắc chơi như thế nào? Hướng dẫn
- Luật chơi bài Cào cơ bản – Tổng hợp giới thiệu chi tiết